Contextuele achtergrond
Mensen leven in verbanden, zoals familie, gezin, school, vriendenkring, werk, kerk en andere maatschappelijke vormen. Deze verbanden zijn onze context. In deze context ontwikkelt iemand zich tot wie hij is.
De contextuele benadering is ontwikkelt door Ivan Boszormenyi-Nagy (spreek uit: Notsch), een Hongaars-Amerikaans psychiater (1920-2007). Nagy ging ervan uit dat het relaties zijn die ons wel en wee bepalen. Dat relaties in welke vorm dan ook, invloed hebben op onze ontwikkeling, op ons functioneren, op hoe we voelen, op onze lichamelijke gezondheid en ons sociaal functioneren.
Er zijn relaties die ons gevormd hebben, andere die ons misvormden. Sommige helpen en andere zijn een zware last. Nagy maakte daarbij onderscheid tussen relaties met een bloedband, die je dus gegeven zijn, en gekozen relaties. Hij ging ervan uit dat het voornamelijk de relaties met een bloedband zijn waardoor we heling kunnen ontvangen (Reijersen-Van Buuren, 2010). Door de nadruk te leggen op de relaties voegt Nagy een extra dimensie toe aan de gebruikelijke psychologische benadering. De psychologie gaat immers uit van de feiten (1e dimensie), psyche (2e dimensie) en interacties (3e dimensie). Dit worden de eerste drie dimensies genoemd
De contextuele benadering gaat er van uit dat al deze drie dimensies relevant zijn. Maar de uiteindelijke onderlinge samenhang tussen deze dimensies wordt bepaald door hoe mensen met elkaar omgaan. Dit is de vierde dimensie. In de 4e dimensie gaat het daarom over “loyaliteit” en “(on)rechtvaardigheid” binnen relaties en het daarmee samenhangende vertrouwen tussen mensen. De relaties waarin iemand leeft en leefde, vormen zijn context.
De vier dimensies
Een kop groentesoep is een mooi voorbeeld van het bovenstaande. Groentesoep bestaat uit verschillende ingrediënten. Vlees, verschillende soorten groente en wat vermicelli. Maar het geheel wordt gedragen door de bouillon. De bouillon verbindt en doordrenkt alle andere ingrediënten. De bouillon bepaalt uiteindelijk de smaak van de soep. Zo is het ook met de vierde dimensie. De feiten (1e dimensie), psyche (2e dimensie) en interacties (3e dimenie) staan altijd in het geheel van de relaties die iemand heeft, de verbanden waarin iemand leeft. Binnen een rechtvaardige relatie verdien je vertrouwen en voldoe je aan je verplichtingen. De rechtvaardigheid van die relatie bepaalt ons wel en wee, de smaak van de soep.